Hazar Denizi’nde Kumani Bank çamur volkanı, 2023 yılında meydana gelen patlamasıyla kısa süreliğine bir “hayalet ada” oluşturdu. Bu tür adalar, çamur volkanlarının yeraltındaki dinamik gaz basıncı ve patlamalar sonucu kısa süreliğine su yüzeyine çıkıp ardından kaybolmasıyla oluşuyor.
Bir gece ansızın beliren ada
- Konum: Azerbaycan kıyılarının 25 kilometre açığında.
- Boyut: Ocak 2023’te ortaya çıkan ada, maksimum 400 metre genişliğe ulaştı.
- Kayıp: Ada, 2024 yılının sonunda neredeyse tamamen yok oldu.
Bu olay, Kumani Bank’ın ilk aktivitesi değil. Daha önce 1950’de gerçekleşen bir patlama, yaklaşık 700 metre çapında ve 6 metre yüksekliğinde bir ada oluşturmuştu.
Çamur volkanlarının dinamik gücü
Azerbaycan, yaklaşık 300 aktif çamur volkanıyla dünyanın en yoğun çamur volkanı bölgelerinden biri olarak biliniyor.
- Oluşum süreci: Yer kabuğu altında biriken gazlar, artan basınçla patlayarak çamur, gaz ve sıvıyı yüzeye çıkartır.
- Etkileyici hız: Jeologlar, bu tür oluşumların doğa dinamiklerinin gücünü ve bölgenin aktif yapısını sergilediğini belirtiyor.
Jeolog Mark Tingay, Kumani Bank’ın 2023’teki patlamasına dair yaptığı açıklamada, “10 hektarlık bir kara parçasının bir gecede oluşup kaybolması, bölgenin jeolojik aktivitelerinin etkileyici bir kanıtıdır,” ifadelerini kullandı.
NASA verileriyle izlenen doğa olayı
NASA’nın Operational Land Imager (OLI) cihazı ve uydu verileri, Kumani Bank’ın 2023’teki patlamasını detaylı şekilde haritalandırdı:
- Zaman çizelgesi: Ada, Ocak-Şubat 2023 arasında en büyük boyutuna ulaştı.
- Kayıp süreci: 2024 sonlarına doğru ada, deniz yüzeyinde kaybolma noktasına geldi.
Doğanın gücü ve öngörülemezliği
Kumani Bank gibi çamur volkanları, yalnızca yeraltındaki gaz basıncını dışarı çıkarmakla kalmıyor, aynı zamanda bölgenin jeolojik yapısının ne kadar aktif ve dinamik olduğunu gözler önüne seriyor.
Bu olay, doğanın güçlü ve öngörülemez yapısının bir başka örneği olarak bilim insanları ve jeologlar tarafından büyük bir ilgiyle takip ediliyor.
