Keşif, kuzey Peru'nun Trujillo kenti yakınlarında, deniz seviyesine yakın bir bölgede gerçekleşti. Chimú uygarlığının, bölgeyi tarımsal üretime uygun hale getirebilmek için karmaşık sulama sistemleri kurduğunu ve bu çocukları tarlaların bereketini artırmak amacıyla kurban ettiğini ortaya koyuyor. Arkeologlar, çocukların göğüslerinin köprücük kemiğinden göğüs kemiğine kadar açıldığını ve bu işlemin kalplerine ulaşmak amacıyla yapıldığını belirtiyor.


Pampa La Cruz’da daha önce yapılan kazılarda da benzer ritüel izleri ortaya çıkarılmış, 2022 yılında bulunan bir diğer tümülüsten yine 76 çocuğun kurban edildiği anlaşılmıştı. Bu bulgular, Chimú uygarlığının bu tür ritüelleri tarımsal alanların enerji ve bereketini artırmak için sıklıkla gerçekleştirdiğine dair güçlü kanıtlar sunuyor.

Yeni asgari ücret rakamında sona doğru Yeni asgari ücret rakamında sona doğru


Çocukların yanlarında gümüş ve bakır süs eşyaları, Spondylus deniz kabukları ve bazı kulak aksesuarları bulunmuştu. Spondylus kabukları, özellikle Lambayeque uygarlığında büyük değere sahip olup Chimú uygarlığının tarımsal ritüellerinde de önemli bir rol oynuyordu. Bu kabukların Pampa La Cruz’daki tümülüste yer alması, arkeologlara göre çocukların Lambayeque topraklarından getirilmiş olabileceği ihtimalini güçlendiriyor. Florida Üniversitesi'nden Gabriel Prieto’ya göre, Spondylus kabuklarının varlığı, Chimú uygarlığının ritüellerinde sembolik ve coğrafi bir bağlantıyı işaret ediyor.


Chimú uygarlığı, çocukların kafataslarını bebeklikten itibaren tahtalar veya baş sargılarıyla şekillendirerek kafatası modifikasyonu uyguluyordu. Ancak Prieto, Pampa La Cruz’daki kurbanlarda bu modifikasyonların Lambayeque tarzına daha yakın ve belirgin olduğunu belirtiyor. Lambayeque’nin işgal altındaki bu topraklardan getirilen çocukların kafataslarındaki yoğun modifikasyon, onların yerel olmayan, belki de Chimú yönetimi için özel bir anlam taşıyan kişiler olduğunu gösteriyor.


Keşfin bir diğer önemli yönü ise izotop analizleri. Arkeologlar, bu çocukların su tüketimi ve beslenme alışkanlıklarını inceleyerek büyüdükleri coğrafya hakkında ipuçları elde etti. 2022 yılında bulunan çocukların izotop analizlerine göre, beslenme düzenlerinin Lambayeque bölgesiyle uyumlu olduğu tespit edildi. Bu analiz, çocukların Chimú uygarlığına dahil edilmeden önce başka bölgelerde büyüdüğüne dair güçlü bir kanıt olarak değerlendiriliyor.


Chimú uygarlığı, And kozmolojisinde önemli bir yere sahipti. And kültürüne göre, kurban edilen bireyler atalarına dönüşüyor ve bu atalar, tarımsal alanların verimliliğini artırarak topluluğun sürdürülebilirliğine katkıda bulunuyordu. Kazı lideri Profesör Prieto, Chimúların bu ritüelleri kontrol eden merkezi bir hükümete sahip olduklarını ve kurban edilen çocukların, toprakların bereketini artırmak için özel olarak seçildiğini öne sürüyor. Bu tür ritüellerin Chimú hükümeti tarafından bir tarla canlandırma ritüeli olarak kullanılması, o dönemdeki kozmolojik inançların tarım ve toplum yapısıyla ne kadar iç içe olduğunu gösteriyor.


Kazının ilerleyen aşamalarında, arkeologlar Chimú uygarlığının başkenti Chan Chan’da benzer ritüellerin izini sürmeye hazırlanıyor. Bu keşifler, Chimú uygarlığının ritüel kurbanlar ve tarımsal verimliliği artırmaya yönelik kozmolojik inançlarını anlamada büyük bir adım olarak değerlendiriliyor. Prieto, “Bu ritüeller sadece kurban değil, Chimúların tarım, toplum ve inanç sistemlerinin bir parçasıydı” diyerek, kazının yeni pencereler açacağını vurguluyor.


Bu ritüel, And dağlarının eteklerindeki kadim tarım topluluklarının hayatta kalma stratejilerini anlamak için eşsiz bir kaynak sunuyor.

Editör: Ömer Faruk Bostancı