Uluköy mağarası’nda kurtarma kazıları
2022 yılında yüzey araştırmalarıyla fark edilen Uluköy Mağarası’nda, Geç Roma’dan Osmanlı’ya kadar birçok tarihî yapının olduğu Gurs Vadisi’nde kurtarma kazıları başlatıldı. Mardin Müze Müdürlüğü’nün denetiminde yapılan bu kazılarda, geçen yıl yaklaşık 200.000 yıl öncesine ait bulgular ortaya çıkarken, bu yılki kazılarda 450.000 yıl öncesine tarihlenen taş aletler bulundu.
Paleolitik çağ ve taş alet teknolojisi
Doç. Dr. Ergül Kodaş, Uluköy Mağarası’nın insanlık tarihinin derinliklerine ışık tuttuğunu belirterek, “Geçen yılki kazılarda 250.000 ila 200.000 yıllık buluntulara ulaşmıştık. Bu yıl daha derine inerek 450.000 yıl öncesine tarihlenen Aşölyen kültürüne ait buluntular tespit ettik” dedi. Aşölyen kültürü, Homo sapiens ve Homo erectus’un el baltaları ve kesici aletleriyle tanınan bir dönemdir.
Levant-Suriye ve “Yabrudian” taş aletleri
Kazılarda ayrıca, Levant-Suriye hattına özgü ve daha önce Anadolu’da hiç görülmemiş “Yabrudian” adlı taş aletler de bulundu. Bu aletlerin Suriye’de tespit edilen ve "Hummal Endüstrisi" olarak bilinen bir geleneğin parçası olduğu düşünülüyor. Bu keşifler, Anadolu’nun Paleolitik dönemde Levant ve Afrika’ya giden yolda önemli bir geçiş noktası olduğunu gösteriyor.
Güneydoğu Anadolu’da ilk paleolitik kazı
Güneydoğu Anadolu’da Neolitik dönem üzerine çok sayıda araştırma yapılmış olmasına rağmen, Paleolitik Çağ’a yönelik ilk kazı Uluköy Mağarası’nda yapıldı. Bu keşif, Kuzey Mezopotamya’nın ilk Paleolitik kazısı olma özelliğini de taşıyor. Doç. Dr. Ergül Kodaş, “Bu bölgedeki kazılarla hem Güneydoğu Anadolu hem de Kuzey Mezopotamya’nın tarih öncesi dönemdeki yerleşimlerini daha iyi anlamayı hedefliyoruz” diyerek, çalışmaların önemini vurguladı.
İlk insanların yaşam tarzına dair bulgular
Mağarada bulunan yontma taş aletler ve kemik parçaları, o dönemde yaşayan insanların beslenme alışkanlıkları ve avladıkları hayvan türlerine dair ipuçları sunuyor. Bu keşif, Uluköy Mağarası’nın Anadolu’nun Paleolitik geçmişini aydınlatma potansiyelini gösteriyor.
Doç. Dr. Ergül Kodaş ve ekibi, önümüzdeki yıllarda kazıların devam edeceğini belirterek, bölgenin tarihine dair daha fazla bilgiye ulaşmayı hedefliyor. Bu kazılar, Anadolu’nun tarih öncesi insan faaliyetlerini anlamaya katkı sağlayacak önemli veriler sunmaya devam edecek.
