Kuzey Kore-Rusya işbirliği ve KN-23’lerin kullanımı
2024 yılı boyunca Rusya’nın Ukrayna’ya düzenlediği saldırılarda, Kuzey Kore yapımı KN-23 balistik füzeleri önemli bir rol oynadı. Ukrayna Hava Kuvvetleri’nin açıklamalarına göre, Ukrayna’ya atılan 194 balistik füzenin yaklaşık üçte biri, yani 60 füze Kuzey Kore üretimi.
Ukrayna Hava Kuvvetleri İletişim Başkanı Yurii Ihnat, Rusya’nın özellikle bahar aylarından itibaren balistik füzeler ve kamikaze İHA’ları daha yoğun bir şekilde kullandığını, buna karşın seyir füzelerine daha az başvurduğunu belirtti.
KN-23 füzelerindeki batı üretimi parçalar
Ukrayna’da incelenen KN-23 füzeleri, beklenmedik şekilde Batılı ülkelerde üretilmiş kritik bileşenler içeriyor. Ukrayna Bağımsız Yolsuzlukla Mücadele Komisyonu’nun raporuna göre:
• KN-23 füzelerinde kullanılan dokuz kritik parça Batılı üreticiler tarafından sağlandı.
• Bu parçaların çoğunluğu ABD, Hollanda ve Birleşik Krallık merkezli şirketlere ait.
• Bir füzenin içindeki 290’dan fazla elektronik bileşen arasında, sekiz farklı ülkede üretilmiş parçalar tespit edildi.
Raporda, bazı bileşenlerin 2023 yılında üretildiği ve kısa sürede Kuzey Kore’ye ulaştırıldığı ifade edildi.
Tedarik zinciri ve yaptırımların etkisizliği
KN-23 füzelerindeki parçaların menşei:
• %75’i: ABD merkezli şirketler
• %16’sı: Avrupa merkezli şirketler
• %9’u: Asya merkezli şirketler (Çin, Japonya, Tayvan gibi ülkeler)
Bu durum, uluslararası yaptırımların Kuzey Kore’nin teknolojiye erişimini engellemekte başarısız olduğunu gösteriyor. Kuzey Kore, bu bileşenlere dolaylı tedarik yolları veya aracı ülkeler aracılığıyla ulaşıyor.
Sonuç ve endişeler
Kuzey Kore yapımı KN-23 füzelerinin Batı teknolojileriyle donatılmış olması, birkaç kritik noktaya dikkat çekiyor:
1. Yaptırımların Delinmesi: Uluslararası ticaret ve tedarik zincirlerinde, Kuzey Kore’ye teknoloji transferinin engellenemediği görülüyor.
2. Rusya ile Kuzey Kore İşbirliği: Kuzey Kore, Rusya’nın Ukrayna’daki savaş çabalarına önemli katkı sağlıyor.
3. Batılı Şirketlerin Sorumluluğu: Batılı üreticilerin bileşenlerinin nasıl Kuzey Kore’ye ulaştığı konusunda kapsamlı soruşturmalar yapılması gerekiyor.
Bu gelişmeler, uluslararası yaptırımların daha sıkı denetlenmesi ve teknoloji transferine yönelik küresel önlemlerin artırılması gerekliliğini ortaya koyuyor.
