Esnek çalışmaya yönelik yasal düzenleme, bilişim, finans, eğitim ve hizmet sektörü başta olmak üzere birçok alanda önemli değişiklikleri beraberinde getirecek. Yeni düzenlemelerle birlikte çalışma saatleri esnek hale gelirken, çalışanların yıllık izin, hafta tatili ve sosyal hakları korunacak.
Hibrit ve uzaktan çalışanlara güvence
Pandemi döneminde yaygınlaşan uzaktan ve hibrit çalışma modeli kalıcı hale gelirken, bu alandaki yasal boşluklar gideriliyor. Yapılacak düzenlemelerle birlikte, tam zamanlı bir işte çalışırken hibrite geçen çalışanların hak kaybı yaşaması önlenecek. Çalışma saatlerinin esnekleşmesiyle, özellikle kadın çalışanlar, öğrenciler ve dezavantajlı gruplar için iş hayatında daha fazla fırsat sunulması hedefleniyor.
Çalışanların yıllık izin, hafta tatili, günlük dinlenme süresi ve kreş gibi sosyal haklardan mahrum kalmasının önüne geçilecek. Ayrıca, esnek çalışanların sigorta primleri, maaş ödemeleri ve emeklilik hakları da güvence altına alınacak.
Moto kuryeler için yeni düzenlemeler
Son yıllarda sayıları hızla artan moto kuryeler, sosyal güvenlik konusunda yaşadığı belirsizlikler nedeniyle sıkıntı yaşıyordu. Bakanlık, yeni düzenlemeyle moto kuryelerin sigorta sistemine tam entegrasyonunu sağlamayı hedefliyor.
Şu anda Bağ-Kur sigorta kolu üzerinden prim ödeyen moto kuryelerin, iş kazası durumunda hangi sigorta koluna tabi olacağı konusunda belirsizlik bulunuyor. Bu kapsamda, kuryelerin iş kazaları ve meslek hastalıkları açısından hangi yasal statüde değerlendirileceği netleşecek. Yeni düzenlemeyle, sigorta primlerinin işveren tarafından yatırılması sağlanacak ve iş kazası geçiren kuryelerin mağduriyet yaşamasının önüne geçilecek.
Evde çalışanlar için iş kazası tanımı genişliyor
Dijital platformlarda çalışan uzaktan çalışanların iş kazası tanımı da değişiyor. Mevcut yasalar, evde yaşanan kazaların iş kazası sayılması konusunda net bir çerçeve sunmuyor. Yeni düzenlemeyle, çalışma saatleri içinde evde meydana gelen bazı kazaların iş kazası olarak kabul edilmesi sağlanacak.
Örneğin, bilgisayar başında çalışırken sandalyesinden düşen ve ayağını kıran bir çalışanın durumu iş kazası olarak değerlendirilebilecek. Mevcut yasada bu tür durumlar iş kazası kapsamına alınmazken, yeni düzenlemeyle uzaktan çalışanların haklarının genişletilmesi bekleniyor.
Çalışma saatleri esnekleşiyor
Bakanlığın üzerinde çalıştığı düzenlemeler arasında, çalışma saatlerinde esneklik sağlanması da yer alıyor. Özellikle kadın çalışanlar ve gençler için esnek çalışma modelleri geliştirilerek, iş hayatına daha rahat adapte olmaları sağlanacak.
Çalışma saatlerinin belirlenmesinde işveren ve çalışan arasındaki bireysel sözleşmelerin önemi artarken, 4 gün çalışma modeli gibi yeni sistemler de gündeme gelebilecek. Çocuk sahibi kadın çalışanların doğum sonrası iş hayatına dönüşünü kolaylaştırmak için kreş imkanlarının artırılması ve doğumu teşvik eden uygulamaların yaygınlaştırılması hedefleniyor.
Hak kaybına karşı önlemler
Tam zamanlı çalışmadan hibrit veya esnek modele geçen çalışanların kazanılmış haklarını kaybetmesi engellenecek. Emsal işçilerle kıyaslandığında, esnek çalışanlara farklı muamele yapılmasının önüne geçilecek. İş Kanunu’nda yer alan ‘emsal işçiye göre farklı işleme tabi tutulamaz’ hükmü korunacak ve bu kuralın uygulanması için denetimler sıkılaştırılacak.
Ayrıca, esnek çalışanların prim günleri, işsizlik sigortasından faydalanma durumu ve analık yardımı gibi haklara erişimi kolaylaştırılacak.
Sendikal haklar güvence altına alınacak
Uzaktan çalışanlar için sendikal haklara ilişkin düzenlemeler de yapılacak. Sendika üyeliği, bireysel ve toplu sözleşmeler konusundaki boşluklar giderilecek. Uzaktan çalışanların sendikal örgütlenme hakkı garanti altına alınacak ve bu çalışanların haklarını koruyacak mekanizmalar oluşturulacak.
Özellikle dijital platform çalışanları için özel bir yasal çerçeve oluşturularak, bu kişilerin işverenleriyle olan ilişkileri ve hakları net bir şekilde belirlenecek.
Yeni dönemin detayları önümüzdeki günlerde netleşecek
Çalışma hayatında köklü değişiklikler getirecek olan bu düzenlemeler, hem çalışanları hem de işverenleri doğrudan ilgilendiriyor. Bakanlığın yürüttüğü çalışmalar, esnek çalışma modellerine geçişi kolaylaştırırken, çalışanların sosyal haklarını korumayı amaçlıyor.
Yapılacak yasal düzenlemelerin detayları önümüzdeki günlerde açıklanacak. Esnek ve hibrit çalışma modelinin nasıl uygulanacağı, hangi sektörlerde zorunlu olacağı ve yeni hakların kapsamı netleştiğinde iş dünyasında önemli bir dönüşüm yaşanması bekleniyor.
