Fiyatlardaki artışın temel nedeni, Rus enerji devi Gazprom'un Ukrayna üzerinden Avrupa’ya gaz sevkiyatının sona ermesi oldu. Gazprom, sevkiyatın Ukrayna tarafından reddedilen anlaşma nedeniyle durduğunu açıkladı. Şirket, "Ukrayna üzerinden doğal gaz tedarik etme fırsatından mahrum bırakılmıştır," ifadelerini kullandı.
Kış aylarında tüketimin yoğunlaşmasıyla, Avrupa'daki doğal gaz depolarından gaz çekişi rekor seviyelere ulaştı. Avrupa Birliği genelinde gaz depolarının doluluk oranı şu anda yüzde 72 seviyesinde bulunuyor. Ancak, mevcut stokların yeterliliği uzun vadede tartışma konusu.
Ukrayna'nın 2023 sonu verilerine göre, ülke üzerinden Avrupa'ya taşınan Rus gazı miktarı bir önceki yıla göre yüzde 28 azaldı ve 15 milyar metreküpe düştü. Bu kaybın Ukrayna ekonomisine yıllık 1 milyar dolar, Gazprom’a ise 3 milyar doların üzerinde maliyet getirdiği tahmin ediliyor.
Rus gazını Avrupa'ya taşıyan Kuzey Akım 1, Kuzey Akım 2 ve Yamal-Avrupa boru hatlarının âtıl duruma düşmesiyle birlikte, Türkiye, gaz transferinde ana güzergah konumuna yükseldi.
Uluslararası Enerji Ajansı Başkanı Fatih Birol, sevkiyatın durmasının AB için kısa vadede bir arz güvenliği riski oluşturmadığını ancak sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ithalatına olan bağımlılığı artırabileceğini söyledi. Birol, bu durumun 2025 yılında küresel gaz piyasalarında sıkılaşmaya yol açabileceğini ifade etti. Moldova’nın enerji güvenliği için daha güçlü uluslararası destek ihtiyacına da dikkat çekti.
Rus gazına olan bağımlılığın azalmasıyla birlikte, Avrupa ülkeleri LNG’ye ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmeye devam ediyor. Ancak, piyasadaki mevcut sıkışıklık ve artan fiyatlar, enerji güvenliği ve maliyetler konusunda uzun vadeli stratejilere duyulan ihtiyacı artırıyor.
